EMLAK VERGİSİNDEN MUAFİYET VE BELEDİYELERE ÖDENEN EMLAK VERGİSİNİN İADESİ
Emlak vergisi 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda düzenlenmiş olup; emlak vergisinin, bina vergisi ve arazi vergisi olmak üzere 2 türü bulunmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları içerisinde yer alan yapıların hepsi, ilgili Kanun hükümlerine bağlı olarak Bina Vergisine, Türkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları içerisinde yer alan diğer tüm arsa ve araziler de aynı kanunun hükümlerine dayanarak arazi vergisine tabi tutulmaktadır. Taşınmaz sahiplerinin ödemekle yükümlü olduğu emlak vergisi ödemesi, taşınmazın niteliğine göre; arsa, arazi, mesken ve de işyerleri için farklı oranda, vergi yılı içindeki asgari rayiç değerlere dayanarak hesaplanmaktadır. Her sene belediyelerin düzenli olarak tahsil ettiği emlak vergileri, taşınmaz maliklerinin veya hissedarlarının tercihine göre tek seferde veya 2 taksit halinde ödenebilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları içerisinde, brüt yüzölçümü 200 metrekareyi geçmeyen ve tek meskeni bulunan ya da tek meskenin intifa hakkına sahip olanlar; geliri olmadığına dair evrak sunanlar; gelirleri sosyal güvenlik kurumlarından tahsil ettikleri emekli aylığı, dul aylığı, yetim aylığı, ölüm aylığı ve maluliyet aylığıyla sınırlı olan şahıslar, gaziler, şehitlerin dul ve yetimleri ve engelli yurttaşlar, gerekli olan şartları yerine getirdikleri takdirde emlak vergisinden muaf olabilir. Muafiyetler kanunda saymak suretiyle belirlenmiş olup, bu muafiyetler dışında diğer kanunlar ile getirilen muafiyetlerde bulunmaktadır. Bu yazımızda 6360 sayılı kanun geçici 1. Maddesinin (15) fıkrası gereğince getirilen emlak vergisi muafiyetinden bahsedeceğiz.
Bilindiği üzere, 6360 sayılı “On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1. Md. 1. Fıkrasında “Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.” , geçici 1. Maddenin 15. Fıkrası gereğince “Bu Kanuna göre tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununa göre alınması gereken emlak vergisi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları beş yıl süreyle alınmaz. Bu 5 yıllık süre 7061 sayılı yasanın 105. Maddesi ile 6 yıl olarak değiştirilmiş, daha sonra 27.12.2018 tarihinde resmî gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Karayolları Trafik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7159 sayılı kanun Md.6 ile bu muafiyet 31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) uzatılmıştır. 6360 sayılı kanunun “Yürürlük” başlıklı 36. Maddesi uyarınca geçici 1. Md. 15. Fıkrası hükmü ilk mahalli idareler genel seçiminde yürürlüğe girmiştir.
6360 sayılı kanunda belirtilen 14 il sınırları içerisinde yer alan ve köy tüzel kişiliği kaldırılarak mahalle statüsüne dönüştürülerek il veya ilçe belediyelerine bağlanan köylerden, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre alınması gereken emlak vergisi ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının alınmayacağı yönünde muafiyet getirilmiştir. Bahse konu hüküm 30 Mart 2014 tarihinde yapılan mahalli idareler seçimi ile yürürlüğe girmiş olup, belediyelerce 6360 sayılı kanunun mahalli idariler seçiminin yapıldığı 30 Mart 2014 tarihinde ve 2014 yılı emlak vergisinin birinci taksitinin ödeme süresi içinde yürürlüğe giren geçici 1. Md. 15. Fıkra hükmü uyarınca, 2014 yılı emlak vergisi birinci taksitinin alınması, 2014 yılı ikinci taksitinden başlayarak (Bu taksit dahil) 31.12.2022 tarihine kadar emlak vergisi alınmaması gerekmektedir.
Emlak vergisi belediyelerce gelir getirisi yüksek bir vergi olduğundan dolayı, belediyelerce muafiyet olmasına rağmen haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edilmektedir. Belediyelerin hakız olarak tahsil etmiş olduğu emlak vergileri ’nin iadesi kanunen mümkün olup, İdare Hukukunu ilgilendiren bu alanla ilgili prosedürlere çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde dava dilekçelerinin reddi veya usulden retler ile hak sahiplerinin hakları zedelenmekte ve iade alabilecekleri emlak vergisi ödemelerini yasal prosedürlerin yanlış takip edilmesi nedeniyle alamamaktadırlar. Emlak vergisinin iadesinde yasal yollara başvuru yapmadan önce, emlak vergisini tahsil eden ilgili belediyeye şikâyet yoluyla başvuru yapılmalı, ilgili belediyenin yasal 30 günlük sürede cevap vermemesi veya olumsuz cevap vermesi halinde, yasak 30 günlük süre içerisinde taşınmazın bulunduğu yer yetkili idare mahkemesine başvurularak belediyenin ret kararının iptali ile ödenen emlak vergisi bedellerinin iadesi talep edilmelidir. Hak sahipleri bu başvuruları bizzat yapabileceği gibi, alanın uzman avukatlara danışarak yapmaları da mümkündür. İdari yargılama usulünün, Hukuk Muhakemeleri Usulünden daha ayrıntılı olması ve şekilciliğin daha belirgin olması nedeniyle, taşınmaz maliklerinin hak kaybına uğramaması adına, uzman avukatlardan yardım almasını tavsiye ederiz.
UYARI:
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Taha Tayyib MARASALI ’ya aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman dalgalıdır. Sitemizde yer alan makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır.
Hukuki sorunlara dair her türlü görüş, yorum ve sorularınızı info@mrslhukuk.com adresine yazarak bize ulaşabilirsiniz.